بايدها و نبايدهاي ورزش در زمستان

براي ورزش كردن در فصل سرما ابتدا بايد بدن را به آرامي گرم كرد تا به تدريج خون در عضلات جريان پيدا كند و دماي بدن افزايش يابد تا عضلات از حالت سفتي خارج شوند.

بسياري از مردم به گمان اين كه ورزش كردن در هواي آزاد در فصل سرما باعث سرماخوردگي و بيماري آن ها مي شود، ترجيح مي دهند در خانه بمانند و هيچ فعاليت ورزشي نكنند. در حالي كه تحرك بدني و ورزش در حفظ سلامت جسمي و روحي بسيار موثر است و همه افراد بايد در هر فصلي، به طور روزانه ساعتي را به ورزش اختصاص دهند.

اما بهتر است بدانيد با سرد شدن هوا، بدن و عضلات كمي سفت و منقبض مي شوند. اين حالت انقباضي باعث مي شود تا رگ ها نيز تحت فشار قرار بگيرند و خون كافي به رگ ها نرسد.

به همين دليل در فصل زمستان بيشتر احساس سرما مي كنيم، زيرا جريان خون در قسمت هاي محيطي بدن كمتر است.

بنابراين براي ورزش كردن در فصل سرما ابتدا بايد بدن را به آرامي گرم كرد تا به تدريج خون در عضلات جريان پيدا كند و دماي بدن افزايش يابد تا عضلات از حالت سفتي خارج شوند.

البته براي گرم كردن بدن، نبايد حركت هاي شديدي انجام داد كه باعث خستگي شود. حركت ها بايد بسيار آرام و ملايم باشد. بهتر است از نرمش ها و حركت هاي كششي شروع كرد تا بدن آمادگي لازم را پيدا كند.

ورزش كردن باعث افزايش جريان خون در كل بدن مي شود و در نتيجه قدرت دفاعي بالا مي رود. به همين دليل به همه افراد در سنين مختلف توصيه مي شود با پوشش مناسب در فصل سرما ورزش كنند. اين كار باعث تقويت سلول هاي دفاعي بدن به ويژه در افراد ضعيف و سالخورده مي شود.

اگر اين افراد تحت نظر پزشك متخصص، ورزش كنند، سيستم ايمني بدن آن ها تقويت مي شود و خطر ابتلاي آن ها به بيماري ها كاهش مي يابد.

در اين فصل افراد بايد مراقب باشند تا سرما نخورند. ورزش كردن بدون پوشش مناسب و ورود يك باره از محيط گرم به محيط بسيار سرد علت اصلي سرماخوردگي است. اين تغيير دماي 15 تا 20 درجه‌اي باعث افت خون رساني از قسمت هاي مركزي بدن به قسمت هاي محيطي مي شود.

همچنين بايد توجه داشت، زماني كه فعاليت ورزشي متوقف مي شود، بايد به اندازه كافي بدن را گرم نگه داشت، زيرا نداشتن پوشش كافي باعث سرماخوردگي مي شود.

در فصل زمستان نيز مي توان در تمام رشته هاي ورزشي به فعاليت پرداخت. نوع ورزش تفاوتي نمي كند، اگر فردي به ورزش خاصي مشغول است، مي تواند ورزش خود مانند پياده روي، شنا، اسكي و كوهنوردي را در اين فصل نيز ادامه دهد، فقط بايد بدن خود را با شرايط محيطي زمستان تطبيق دهد.

در فصل سرما، بدن براي انجام حركات ورزشي مقداري انرژي مصرف مي كند. از طرفي براي حفظ گرماي بدن نيز بايد انرژي بيشتري مصرف شود. از اين رو با سوخت كالري بيشتر، وزن كاهش پيدا مي كند.

تغذيه در اين فصل با فصول ديگر تفاوتي ندارد. بهتر است مصرف غذاهاي حاوي كربوهيدرات مانند نان، لبنيات، آجيل و غلات افزايش يابد.

به افرادي كه اضافه وزن دارند، توصيه مي كنيم با تنظيم رژيم غذايي از اين فرصت استفاده كنند تا به وزن مناسب دست يابند.

مسئله مهمي كه بايد در فصل سرما به آن توجه كرد، اين است كه به علت برودت هوا برخي گمان مي كنند كه نبايد آب مصرف كنند، اما بايد گفت كه در روزهاي سرد نيز بدن هنگام تحرك دچار تعريق مي شود و از طريق ادرار و تنفس مقداري آب دفع مي شود. بنابراين براي اين كه بدن دچار كمبود آب نشود بايد به مقدار كافي آب نوشيد.

توصيه ديگر اين است كه براي حفظ حرارت بدن در هواي سرد از مصرف نوشيدني هاي حاوي كافئين مثل قهوه خودداري شود.

نكته ديگري كه بايد رعايت شود اين كه در شهرهاي بزرگ كه آلودگي هوا وجود دارد، بهتر است افراد در محيط هاي باز ورزش نكنند. در محيط هاي بسته نيز از تهويه استفاده شود.

افرادي كه براي اسكي به ارتفاعات مي روند، حتما از كرم ضدآفتاب استفاده كنند، زيرا انعكاس نور آفتاب و ماوراي بنفش باعث سوختگي پوست مي شود.

مناسب ترين زمان توصيه شده براي انجام فعاليت هاي ورزشي زماني است كه هوا زياد سرد نباشد، مثل بعد از ظهر، اما براي انجام برخي ورزش ها مانند اسكي لازم است فرد صبح زود به پيست برود.

البته برخي بيماران براي ورزش كردن در فصل سرما با محدوديت هايي مواجه هستند. افرادي كه سينوزيت و سردرد دارند براي ورزش كردن در فصل پاييز و زمستان مشكلي ندارند، اما افرادي كه مشكل تنفسي مثل آسم دارند، نبايد در هواي سرد ورزش كنند، زيرا اين كار باعث انقباض مجاري تنفسي مي شود.

هوا هر چه خشك تر و سردتر باشد، انسداد مجاري تنفسي بيشتر است و فرد بيشتر دچار آسم، تنگي نفس و سرفه مي شود. از اين رو اين افراد نبايد در هواي سرد ورزش كنند.

به بيماران قلبي و ريوي نيز توصيه مي شود كه بدون مشورت با پزشك متخصص، در هواي سرد فعاليت بدني نكنند، چون ممكن است دچار اختلالات قلبي و فشارخون و در نهايت حمله قلبي شوند.

از آن جا كه بيشترين ميزان گرما از طريق سر خارج مي شود، توصيه مي شود از كلاه مناسب استفاده شود. به خصوص گوش ها پوشانده شود، زيرا گوش سريع دچار سرماخوردگي مي شود.

با پوشاندن دهان و بيني با شال، هواي گرم وارد مجاري تنفسي مي شود.

براي محافظت چشم ها نيز بايد از عينك استفاده شود.

استفاده از دستكش و جوراب هاي مناسب نيز براي گرم نگه داشتن انگشتان ضروري است.